BALKANFILA XIX

Dom vojske Srbije

Dom vojske Srbije ili Palata Ratnički dom, je zgrada u Beogradu. Nalazi se u ulici Braće Jugovića 19. Monumentalno je zdanje u kome je smešten Dom Vojske Srbije čije su osnovne aktivnosti informisanje i obrazovanje pripadnika Vojske Srbije i građanskog sektora kroz brojne kulturne sadržaje kao što su: izložbe, koncerti, promocije knjiga, tribine, predavanja i sl. Prostorije Doma se koriste još i za održavanje prijema, konferencija, seminara, prezentacija, sajmova, poslovnih sastanaka, koktela, balova i modnih revija.

Izgradnja Doma je završena 1931. godine prema projektu profesora i arhitekata Jovana Jovanovića i Živojina Piperskog. Palata je izgrađena u stilu moderne sa elementima ekspresionizma. Plac za izgradnju Doma poklonila je Uprava grada Beograda, kao poklon bivšim ratnicima. Ratnički dom je izgrađen zahvaljujući dobrovoljnim prilozima članova Narodne odbrane i uz novčanu pomoć pokrovitelja kralja Aleksandra Ujedinjitelja. Pored vojne namene u Ratničkom domu su bile smeštene brojna kulturna udruženja koja su negovala rodoljublje i razvijala dobre odnose između vojske i naroda, odnosno civilnog sektora. Najaktivnija udruženja su bila Udruženja rezervnih oficira i ratnika, Udruženje dobrovoljaca, Sokolska matica, Jadranska straža, Društvo prijatelja Francuske i dr. Jedan deo objekta bio je namenjen boravku gostiju iz unutrašnjosti. Hotelski karakter Ratnički dom je u većoj meri zadobio dogradnjom dela prema Siminoj ulici. Ratnički dom ima dva kraka, jedan izgrađen između 1929. i 1932. godine, prema ulici Braće Jugovića i drugi, dograđen 1939. prema Siminoj, Francuskoj i Ulici Emilijana Josimovića.

Nakon invazije i okupacije otadžbine aprila 1941. godine ovo zdanje koriste nemačke okupacione vlasti. Avgusta 1941. u Dom se smeštaju oficiri Vermahta, koji ovo zdanje pretvaraju u sedište Gestapoa za čitav Balkan. Posle rata, na prvu godišnjicu Dana pobede, 9. maja 1946. godine, zvanično je ustanovljen Dom JA. Prvi posleratni komandant i načelnik Doma bio je profesor, ratni pukovnik, akademski slikar i grafičar Branko Šotra.U domu armije je osnovano i JSD.Partizan. Palata je 1984. godine na osnovu odluke Skupštine grada Beograda proglašena za kulturno dobro. Od 2010. Dom je postao sedište Medija centara „Odbrana“ i Umetničkog ansambla „Stanislav Binički“.

Beograd

Beograd je glavni i najnaseljeniji grad Republike Srbije. Grad leži na ušću Save u Dunav, gde se Panonska nizija spaja sa Balkanskim poluostrvom. Urbani deo Beograda broji populaciju od 1,23 miliona stanovnika, dok 1,7 miliona ljudi živi u široj okolini. Jedan je od starijih gradova u Evropi. Prva naselja na teritoriji Beograda datiraju iz praistorijske Vinče, oko 4800 godina pre nove ere. Grad je kroz istoriju bio osvajan više puta. U kobnom strateškom položaju, Beograd se borio u 115 ratova i razoren je 44 puta. Glavni grad Srbije je od 1405. godine, a bio je i glavni grad Jugoslavije od njenog osnivanja 1918. godine do njenog raspada.